31 Ocak 2023 Salı
Geleneksel Fermente Bir İçecek: Boza
Tarihi 9000 yıl öncesine dayanan ve fermente bir gıda olan boza, kış aylarının vazgeçilmez içeceği olarak karşımıza çıkıyor. Adını Farsça'da darı anlamına gelen “buze” kelimesinden alan bozanın, yüzyıllardır Orta Asya’da tüketildiği biliniyor.
Geleneksel Fermente Bir İçecek: Boza
Boza; darı, mısır, arpa, yulaf gibi tahılların un haline getirildikten sonra su ilavesi ile pişirilmesi, ardından şeker ilavesi ile son olarak maya ve laktik asit fermantasyonunun gerçekleştirilmesi ile üretilir. Kıvamlı, soluk sarı renkli ve tadı ise tatlı ekşimsi bir içecektir. Fermantasyon ile tahılların hem besleyicilik hem de duyusal özellikleri geliştirilmiş olur. Ayrıca fermantasyon ürünlerinden olan karbondioksit bozaya ferahlatıcı özellik katar. Uzmanlar farklı hammaddelerle kıyaslandığında en iyi kalitede bozanın darıdan üretildiğini ifade etmekte.
Orta Asya’da yoğun tüketimi çok eskilere dayanmakta ve gerçekleştirilen göçler ile farklı coğrafyalarda tanıtılmıştır. Ülkeden ülkeye genellikle üretim tekniği, hammadde ve alkol oranı noktasında farklılıklar bulunmakta. İlk olarak İslam ülkelerinde tüketimi yaygındı fakat 18. yüzyılda yüksek alkol içeriği nedeniyle üretimi yasaklanmıştır. Ülkemizde boza en fazla kış aylarında tüketilmekte ek olarak yaz aylarında da ferahlatıcı etkisinden dolayı tüketilebilir ancak yüksek sıcaklıklar nedeniyle muhafaza koşullarına dikkat edilmesi gerekir.
Sonuç olarak boza endüstriyel üretimi çok fazla yaygın olmasa da probiyotik, antimikrobiyal ve antioksidan özellikleri ihtiva etmektedir. Doğal, katkı maddesi içermeyen ve fonksiyonel bir gıda olarak keyifle tüketilebilir.
Kaynak: Levent, H., & Cavuldak, Ö. A. (2017). Geleneksel fermente bir içecek: boza. Akademik Gıda, 15(3), 300-307.
