İstanbul Gelişim Meslek Yüksekokulu - myo@gelisim.edu.tr

Gıda Teknolojisi








 Antinütrient Yapı Nedir?


Antinütrient bileşenler insan vücudunda biyoyararlığı azaltan veya engelleyen yapılardır. Bu bileşenlerce zengin gıdalar diyetimizde sıkça yer aldığında diğer gıdalardan elde ettiğimiz fayda azalmaktadır. Bu antinutrisyonel bileşenlere örnek olarak tanen, saponin, fitik asit verebiliriz. Vücudumuzda çeşitli gıdalardan aldığımız demir, çinko minerallerin emilimi azalmaktadır.


Lektin: Özellikle bitkilerde bol miktarda bulunan lektinler, proteinler veya glikoprotein yapısındaki maddelerdir. Lektinler buğday, fasulye, kinoa, bezelye vb. bitki türlerinde bulunabilir.

Tanen: Bitki tanenleri, insan sağlığına çok fonksiyonlu özellikleri ile araştırmaların ilgisini çeken, yiyecek ve içeceklerde bulunan önemli bir antioksidan polifenol grubudur. Üzüm ve yeşil çay bu suda çözünür polifenol açısından zengindir. Tanenler, çeşitli besinlerin sindirimini bozarak ve vücudun faydalı biyolojik olarak kullanılabilir maddeleri emmesini engelleyerek beslenme karşıtı özellikler sergilerler.

Fitat: Fitatlar tohumlar, tahıllar, kabuklu yemişler ve baklagiller gibi çeşitli bitkisel ürünlerde bulunur.  Varlıkları, minerallerin biyoyararlanımını, proteinlerin ve karbonhidratların çözünürlüğünü, işlevselliğini ve sindirilebilirliğini etkileyebilir.

Saponin: Baklagiller gibi bitki çeşitlerinde bulunan ve acı bir tada sahip olan saponinler, yüksek konsantrasyonlarda toksiktir ve çinko gibi minerallerle bağlanarak besin emilimini etkileyebilir. Saponinler, çeşitli biyolojik etkilere sahip doğal olarak oluşan maddelerdir. Kolesterol varlığında, saponinler güçlü hipokolesterolemik etki gösterirler.

Azaltmaya Yönelik Yöntemler

Gıdalardan elde ettiğimiz biyoyararlılığı en üst seviyeye çıkarmak bizim elimizdedir. Besinlerin alınımını engellemek yerine içerisindeki antrinutrient maddeleri azaltmaya yönelik yapabileceğimiz yöntemlere başvurabiliriz: Bunlar çimlendirme, fermantasyon, suda bekletme ve pişirme şeklindedir. 

Kaynak: https://www.gidabilgi.com/Makale/Detay/antinutrient-yapi-nedir-1030d3