Teknolojinin etkilerinin net bir biçimde görüldüğü alanlardan biri de şüphesiz ki pazarlama faaliyetleridir. Yapay zeka kullanımı, gelişen de değişen kitle iletişim araçlarının süreçlere dahil edilmesi gibi pek çok yenilikten biri de nörobilimin pazarlama faaliyetlerinde uygulanmasıdır.
Nörobilimin pazarlama faaliyetleri ile birleştiği uzmanlık alanı nöropazarlama adı ile anılmaktadır. Tüketici davranışlarının anlaşılması, analiz edilmesi ve pazarlama faaliyetlerine faydalı olacak girişimlerde bulunulması noktasında önemli bir dizi uygulamayı içerir. Nöropazarlamada dikkat, duygusal bağlılık ve akılda tutma olmak üzere üç temel parametre kullanılarak ölçümlemelerde bulunur. Temel amacı tüketici davranışlarının anlaşılması ve tahmin edilmesini sağlamaktır.
Pazarlama faaliyetleri ürün ve hizmetlerin oluşturulmasından önce başlayıp satın alma sonrasında da devam eden bir süreci kapsar. Nörobilimden bu süreçlerde özellikle de satın alma faaliyetlerinin ya da eğilimlerinin tespiti noktasında yararlanılır. 1990’ların ikinci yarısında ilk defa Harvard Üniversitesi’nden bir profesörün pazarlama araştırmalarında fonsiyonel manyetik rezonans görüntülemesi (fMRI)’ni kullanması ile başlayan nörobilim ve pazarlama birlikteliği bugün nöropazarlama adı ile ifade edilir.
Nöropazarlamada kullanılmakta olan PET, fMRI, EEG, EyeTraking, SSPT, MEG, TMS, yüz ifadesi tanımlama, örtük çağrışım testi, deri iletkenliği testi gibi başlıca yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemlerde sinirsel verilerin taranması ve saptanması ile pazarlama faaliyetlerinde kullanılması üzere çeşitli verilere ulaşılır.
Nörobilimin pazarlamada reklam verimliliğinin arttırılması, tüketicilerde marka sadakatinin oluşturulması, ürün ya da hizmetlere ilişkin tasarımların yapılması, ürün geliştirme, fiyatlandırma gibi çeşitli alt alanlarda kullanıldığı bilinmektedir.
Kaynaklar:
-
Yücel, A. ve Coşkun, P. (2018). Nöropazarlama literatür incelemesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28(2), 157-177.
-
Valiyeva, T. (2015). Tüketici Davranışlarını Etkilemede Yeni Bir İletişim Tekniği Olarak Nöropazarlama İletişimi. (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.