İstanbul Gelişim Meslek Yüksekokulu - myo@gelisim.edu.tr

Mekatronik








 Bilim Adamları Tarafından Seçilen 2022'nin En Büyük 10 Bilim Öyküsünden Biri AI Yeni Antibiyotikleri Ortaya Koyuyor


Son birkaç yılda yapay zekâ, moleküler biyoloji alanında dönüşümler yaşanmasını sağladı.


Devrim, proteinlerin karmaşık üç boyutlu yapılarını hızla tahmin eden ve böylece protein fonksiyonlarının anlaşılmasına ve ilaç hedeflerinin tanımlanmasına yardımcı olan AlphaFold algoritmasıyla başladı. Bu yıl yapay zekâ, bu kez ilaç keşif hattının diğer ucunda başka bir atılım gerçekleştirdi: 2022'de birkaç grup, yeni antibiyotik ilaçları belirlemek için yapay zekânın ilk başarılı uygulamalarını bildirdi.
 
Antimikrobiyal direnç büyük bir küresel tehdittir. Bu yıl, Lancet'te yayınlanan antimikrobiyal direnç raporuna ilişkin küresel araştırma, 2019'da dünya çapında 4,95 milyon ölümün ilaca dirençli bakterilerle ilişkili olduğunu ve bunun da tedavi edilemeyen enfeksiyonları önde gelen ölüm nedenlerinden biri haline getirdiğini gösterdi. Direnci aşan ve etkili antimikrobiyal cephaneliğimizi tazeleyen yeni ilaçlar geliştirmek sürekli bir mücadeledir.
 
Yapay zekânın şimdi büyük bir katkı sağlamaya başladığı yer burasıdır. Örneğin, Çin Bilimler Akademisi'nden Yue Ma ve meslektaşları, insan bağırsağındaki mikropların genom dizilimleri tarafından kodlanan antimikrobiyal peptitleri tanımlamak için orijinal olarak doğal dil işleme için geliştirilmiş makine öğrenimi tekniklerini kullandılar. Algoritma, 2.349 potansiyel antimikrobiyal peptid dizisini tanımladı. Bunlardan 216 peptid kimyasal yöntemlerle sentezlendi ve 181'inin antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu gösterildi. Bu, AI'nın yardımı olmadan mümkün olmayacak kadar etkileyici bir başarı oranı. Daha da çarpıcı olanı, keşfedilen peptitlerin neredeyse yarısının tamamen yeni olması ve bilinen antimikrobiyallere bariz dizi benzerliği olmaması, dolayısıyla mevcut direnç mekanizmalarını aşma şansını arttırmasıdır. Hayvan deneyleri, yeni peptitlerden üçünün farelerde bakteriyel pnömoninin güvenli ve etkili tedavisi için kullanılabileceğini gösterdi. Bunun gibi çalışmalar iyi haber ve şu anda karşı karşıya olduğumuz en korkunç patojenik tehditlerden bazıları için yeni tedavi seçeneklerine doğru emsali görülmemiş bir hızlı yol vaat ediyor.